نگهدارنده ارتودنسی

نگهدارنده ارتودنسی وسیله ای است برای اینکه اطمینان حاصل شود در پایان درمان ارتودنسی دندان‌ها به حداکثر ثبات خود رسیده و در موقعیت خود میمانند.

اگر چه بیشتر دستاوردهای درمان ارتودنسی معمولاً بدون تغییر و باثبات می‌ماند اما برخی از دندان‌ها ممکن است به دلایلی که خارج از کنترل قرار دارند، حرکت کرده و به موقعیت قبلی باز گردند.

در صورتی که حرکت دندان‌ها قابل توجه باشد باید مجدداً ارزیابی صورت بگیرد تا مشخص شود نیاز به اقدام بیشتری وجود دارد یا نه

انواع نگهدارنده ارتودنسی وجود دارد که متخصص ارتودنسی بسته به هدف و شرایط، نوع آن را انتخاب می‌کند.

آیا با نگهدارنده ارتودنسی می‌توان موقعیت دندان‌ها را اصلاح کرد؟

خیر. نگهدارنده ارتودنسی وسیله ای غیر فعال محسوب می‌شود که تنها دندان‌ها را در موقعیت خود نگه می‌دارد و مولفه های فعالی که بتواند دندان‌ها را حرکت بدهد ندارد.

نگهدارنده هالی از این قاعده مستثنی است. این نوع نگهدارنده ارتودنسی می‌تواند تغییرات جزیی در موقعیت دندان‌ها ایجاد نماید. این ویژگی به خصوص در شرایطی که دندان‌ها اندکی بازگشت داشته ‌اند یا اصلاحات بسیار جزیی برای تکمیل درمان لازم است، مفید می‌باشد.

توجه داشته باشید نگهدارنده هالی جایگزین براکت ارتودنسی نمی‌شود.

نگهدارنده ارتودنسی ثابت برای فک پایین

نگهدارنده ارتودنسی استاندارد که برای فک پایین استفاده می‌شود شامل یک سیم منحنی است که به سطح پشتی دندانهای جلویی چسبانده می‌شود بنابراین در معرض دید قرار ندارد و عملاً نامرئی است.

این سیم منحنی با چسب مخصوص به دندان‌های نیش چسبانده می‌شود و بیمار نمی‌تواند آن را دربیاورد.

نگهدارنده ثابت فک پایین ممکن است چند سال در جای خود بماند و در این مدت در صورتی که بیمار بهداشت دهان را درست رعایت کند، هیچ مشکلی برای دندان‌ها ایجاد نمی‌شود.

در صورتی که نگهدارنده شل شد یا از جای خود درآمد باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا آن را دوباره بچسباند.

در بسیاری از موارد از نگهدارنده ارتودنسی برای فک پایین استفاده نمی‌شود چرا که استفاده از سیم ثابت معمولاً برای این منظور مناسب‌تر است. علاوه بر این بیمار ممکن است در استفاده از وسیله دهانی فک پایین راحت نباشد.

در برخی موارد که پیش از درمان ارتودنسی، دندانهای جلویی پایینی چرخش قابل توجهی داشته ‌اند احتمال بازگشت آنها بیشتر است بنابراین ممکن است سیم به این دندان‌ها چسبانده شود.

در صورتی که دندان جلویی پایینی پس از درآوردن براکت، حرکت کرده باشد امکان اصلاح آن با استفاده از حلقه کشی الاستیک متصل به سیم نگهدارنده ارتودنسی وجود دارد.

نگهدارنده ارتودنسی غیر ثابت برای فک بالا

انواع مختلف نگهدارنده ارتودنسی غیر ثابت یا متحرک برای فک بالا استفاده می‌شود ، نوع متداول آن که اسیکس نام دارد یک پلاک پلاستیکی شفاف است که دندان‌ها را دربرگرفته و آنها را احاطه می‌کند. گاهی اوقات اسیکس تنها برای پوشاندن شش دندان جلویی طراحی می‌شود.

اسیکس باید به صورت تمام وقت تا دو هفته استفاده شود و تنها برای صرف غذا و مسواک زدن خارج شود ، پس از آن حداقل به مدت یک سال باید شب ‌هنگام آن را استفاده نمایید.

اگر از اسیکس استفاده می‌کنید این امکان وجود دارد که به مرور زمان برخی علائم استهلاک یا سوراخ در آن ایجاد شود که کاملاً طبیعی است و تأثیری بر عملکرد آن ندارد.

در صورتی که نگهدارنده ارتودنسی بشکند یا قابل استفاده نباشد یا آن را گم کنید باید دوباره برای ساخت آن به دندانپزشک مراجعه کنید.

برخی انواع اسیکس تمامی دندان‌های فک بالا و فک پایین را می‌پوشاند و در موارد خاصی از آن استفاده می‌شود.

نوع دیگر نگهدارنده ارتودنسی، هالی است. نگهدارنده هالی از یک بدنه پلاستیکی تشکیل شده که بر سقف دهان انطباق دارد و حاوی یک سیم منحنی است که بر سطح جلوی دندان های جلویی قرار می‌گیرد تا دندان‌ها را در جای خود نگه دارد.

همچنین این وسیله حاوی چند قلاب فلزی است که به کمک آنها در جای خود ثابت می‌ماند.

نگهدارنده هالی باید به مدت شش تا هشت ماه به صورت تمام وقت استفاده شود و تنها برای صرف غذا و تمیز کردن دهان، می‌توانید آن را از دهان دربیاورید ، پس از آن مدت، تنها شب ‌هنگام هالی را استفاده می‌کنید.

این امکان وجود دارد که اسپلینت ثابت به سطح پشتی برخی از دندانهای جلویی بالایی چسبانده شود ، این کار در مواردی انجام می‌شود که دندان‌ها پیش از شروع درمان ارتودنسی، انحراف زیادی داشته ‌اند.

در صورتی که ریتینر شل شود و از جای خود در بیاید باید آن را نزد خود نگه دارید و به ارتودنتیست مراجعه کنید تا مشخص شود آیا لازم است دوباره چسبانده شود یا نه

این نگهدارنده ثابت فک بالا درست همانند نگهدارنده ثابت فک پایین (سیم منحنی)، چند سال پیوسته استفاده می‌شود.

همیشه نگهدارنده را همراه خود به مطب بیاورید

هر بار که برای چکاپ به مطب ارتودنتیست مراجعه می‌کنید، وسیله دهانی خود را همراه داشته باشید.

توجه داشته باشید برخی انواع مال اکلوژن و اصلاح دندان‌ها، احتمال بیشتری دارد که پس از درآوردن براکت، بازگشت داشته باشند ؛ در چنین مواردی انواع خاصی از نگهدارنده ارتودنسی استفاده می‌شود.

این انواع خاص نگهدارنده ارتودنسی ممکن است مدت طولانی‌تری استفاده شوند. از جمله موارد این چنینی عبارتند از:

• اوپن بایت شدید جلوی دهان (وضعیتی که دندانهای جلویی بالایی و پایینی با یکدیگر تماس ندارند)
• مشکل فشار زبان (فشار دادن زبان دندانهای جلویی)
• چرخش شدید دندان‌ها
• ناهمگونی شدید اندازه‌ی فکها یا ناهمراستایی آنها (این موارد حتی ممکن است نیاز به جراحی فک داشته باشند)
• بزرگسالانی که استخوان یا لثه پیرامون دندانهای آنها تا حد زیادی تحلیل رفته است